- شنبه - پنجشنبه : 9:30 - 19:30
- 09120392013
- info@navayroh.com
یوگا یکی از کهنترین و جامعترین نظامهای خودشناسی در جهان است. واژهٔ «یوگا» از ریشهٔ سانسکریت Yuj گرفته شده و معنای آن «اتحاد، پیوند و یگانگی» است. این اتحاد، سه بعد اصلی وجود انسان را دربر میگیرد: جسم، ذهن و روح.
ریشههای یوگا به بیش از پنج هزار سال پیش در تمدنهای دره سند و وداهای هند باستان بازمیگردد. در آن زمان، یوگا نهتنها بهعنوان مجموعهای از حرکات و تمرینها، بلکه بهعنوان یک فلسفهٔ کامل برای زندگی مطرح بود.
هدف اصلی یوگا چیزی فراتر از تناسباندام یا انعطافپذیری است. یوگا مسیری برای آرامسازی ذهن، پالایش روح، هماهنگی با طبیعت و در نهایت رسیدن به موکشا (رهایی معنوی) است.
یوگا در اصل به معنای «اتحاد» است؛ اتحادی میان جسم، ذهن و روح. در سنت هند باستان، هدف یوگا تنها ورزش یا نرمش جسمانی نبوده، بلکه راهی برای رسیدن به آرامش درونی، شناخت خویشتن و آزادی معنوی (موکشا) است. ریشههای آن به متون ودایی و بهویژه «اوپانیشادها» بازمیگردد، جایی که جستجوی حقیقت و یکی شدن با آگاهی جهانی مطرح میشود.
در طول تاریخ، یوگا از شکلی عمیقاً معنوی به روشهای گوناگون جسمی و روانی توسعه یافت. امروزه بسیاری از افراد یوگا را تنها بهعنوان مجموعهای از تمرینهای کششی و تنفسی میشناسند، در حالیکه در ذات خود فلسفهای جامع برای زیستن آگاهانه و متعادل است.
۱. یوگا در وداها و اوپانیشادها
نخستین اشارات به یوگا در متون ودایی (۱۵۰۰–۵۰۰ پیش از میلاد) دیده میشود. وداها سرشار از سرودها، دعاها و آیینهایی بودند که هدفشان ارتباط انسان با نیروهای کیهانی بود. در این دوران، یوگا بیشتر جنبهٔ آیینی و معنوی داشت.
در ادامه، در اوپانیشادها (متون فلسفی و معنوی) یوگا بهعنوان ابزاری برای خودشناسی، مراقبه و اتحاد با برهمن (روح جهان) معرفی شد.
۲. یوگا سوتراهای پاتانجلی
حدود قرن دوم پیش از میلاد، فیلسوفی به نام پاتانجلی مجموعهای از آموزهها را گردآوری کرد که امروز به نام یوگا سوتراها شناخته میشود. در این اثر، یوگا بهصورت یک نظام عملی و فلسفی معرفی شد که بر پایهٔ «هشت اندام» بنا شده است.
۳. یوگا در قرون میانه
در قرون بعد، متونی مانند هاتا یوگا پرادیپیکا، گهرندا سمهیتا و شیوا سمهیتا شکل گرفتند که بیشتر بر تمرینهای جسمی (آساناها، پرانایاما، مودرا، باندا) تمرکز داشتند. در این دوران، یوگا ابزاری برای تقویت بدن و انرژی حیاتی (پرانا) شد.
۴. یوگای مدرن
در قرن بیستم، استادانی چون کریشناماچاریه، ب.ک.س. آیینگر، پاتابی جویس و شیواناندا یوگا را به شیوهای مدرن و کاربردی معرفی کردند. آنها یوگا را به غرب بردند و موجب گسترش جهانی آن شدند.
کارما یوگا به معنای انجام عمل درست بدون وابستگی به نتیجه است. این آموزه در بهگود گیتا بهوضوح بیان شده است: تو حق داری عمل کنی، اما بر نتیجهٔ عملت حقی نداری.
کارما یوگا – راه خدمت
کارما یوگا به معنای «راه عمل» یا «یوگای خدمت بیچشمداشت» است. آموزهی اصلی آن این است که انسان باید کارهایش را با نیت پاک انجام دهد و وابسته به نتیجه نباشد. خدمت به دیگران، کمک به نیازمندان و انجام وظایف روزمره با روحیهی ایثارگرانه، تمرینی معنوی برای رشد درونی محسوب میشود.
در کارما یوگا فرد میآموزد که مانند خورشید، بدون انتظار پاداش بتابد و ببخشد. این شیوه ذهن را از خودخواهی پاک کرده و قلب را به روی شفقت و همدلی میگشاید. تمرین عملی آن میتواند کار داوطلبانه، کمک به جامعه یا حتی انجام وظایف خانه با عشق و آرامش باشد.
فلسفه کارما یوگا
تمرینهای عملی
فواید
جنانا یوگا یا یوگای دانش، بر جستجوی حقیقت از راه عقل، تفکر و مطالعه استوار است. این مسیر به فرد آموزش میدهد که با پرسشگری، اندیشهی فلسفی و تمیز میان واقعیت و توهم، به حقیقت نهایی دست یابد. متون کهن مانند اوپانیشادها و آموزههای ودانتا، منابع اصلی این شاخه هستند.
در عمل، جنانا یوگا شامل مطالعهی عمیق متون مقدس، مراقبه بر مفاهیم فلسفی و تمرین تشخیص «خود حقیقی» از «خود ظاهری» است. این راه ممکن است دشوارتر باشد، زیرا نیاز به انضباط ذهنی و شفافیت عقلانی دارد. اما کسانی که روحیهی جستجوگر و خردمند دارند، از این مسیر بیشترین بهره را میبرند. فلسفه جنانا یوگابهاکتی یوگا مسیر عشق، ایمان و پرورش احساسات مثبت است. این راه بر پایهٔ عشق بیقید و شرط بنا شده است.
بهاکتی یوگا – راه عشق و سرسپردگی
بهاکتی یوگا مسیر عشق و ایمان است؛ راهی برای پیوند قلبی با حقیقت الهی. در این شیوه، عشق به خدا، طبیعت یا حتی بشریت، بهعنوان نیروی اصلی رشد درونی در نظر گرفته میشود. ذکر، دعا، مانترا و آیینهای عبادی ابزارهایی برای پرورش این عشق و آرامش درونی هستند.
تمرینهای بهاکتی یوگا فرد را از خودمحوری آزاد میکند و به او میآموزد که با دیدگاه مثبت، بخشنده و سرشار از عشق به زندگی نگاه کند. این مسیر شباهت زیادی با عرفانهای عاشقانه در فرهنگهای دیگر دارد، جایی که دل ابزار شناخت حقیقت میشود.
فلسفه بهاکتی یوگا
روشها
فواید
راجا یوگا راه پادشاهی نامیده میشود زیرا ذهن را تحت کنترل میگیرد. این مسیر جامعترین شیوه یوگا است.
راجا یوگا که یوگای پادشاهی نامیده میشود، راهی جامع است که همهی جنبههای یوگا را در بر دارد. آموزهی محوری آن بر اساس «هشت اندام پاتانجلی» شکل گرفته است: اصول اخلاقی، انضباط فردی، آساناها، پرانایاما (تنفس)، پراتیهارا (کنترل حواس)، دارانا (تمرکز)، دیانا (مراقبه) و سامادی (یگانگی نهایی).
راجا یوگا بر کنترل ذهن و سکوت درونی تمرکز دارد. تمرینهایی چون یوگا نیدرا (خواب آگاهانه)، مانترا، و مراقبهی عمیق در این مسیر استفاده میشوند. هدف نهایی، رسیدن به آرامش مطلق و آزادی معنوی از چرخهی رنجهاست.
هشت اندام یوگا (آشتانگا)
تکنیکها
فواید
